Mevrouw Hartogsveld volgt dominee Dick Kruijt op als voorganger in de Protestantse Streekgemeente Lent, Oosterhout en Ressen.
We worden hartelijk verwelkomd door de dominee en haar twee honden. Na een kort snuffelrondje worden de viervoeters weer naar
hun plaats gemaand waar zij verder zichtbaar afwezig zijn.
Wanneer bent u naar Oosterhout gekomen?
‘Op 22 januari was mijn intrede en een maand later zijn we naar hier verhuisd vanuit Schaarsbergen. Daar stond ik elf jaar. Daarvoor zes jaar in Haaksbergen. Dat was mijn eerste gemeente. Vroeger begon je met een kleine gemeente. Nu speelt dat niet meer zo, ook omdat het salaris nu niet meer afhankelijk is van de grootte van de gemeente. Ik ben een echte dorpsdominee. Vanaf 2000 ben ik dominee en terugkijkend vond ik het eerste jaar best pittig. Dan weet je nog niet goed waar je talenten en waar je valkuilen liggen. Na de universitaire opleiding moet je het beroep van predikant eigenlijk nog leren.’
Hoe wordt een dominee benoemd?
‘Tegenwoordig is er altijd een sollicitatieprocedure. Soms word je gevraagd om te solliciteren, soms geeft de landelijke kerk een tip aan de gemeente of aan de dominee.
De eerste vier jaar moet je in een gemeente blijven, daarna mag je vertrekken maar dat hoeft niet. De synode, het landelijke kerkbestuur, wil nu dat je maximaal twaalf jaar op een plek blijft. Vroeger mocht dat langer’.
Is er een tekort aan dominees?
‘Nee, een overschot. Er zijn collega’s die maar moeilijk een andere plek vinden. Ik lig nog gunstig in de markt met mijn negenveertig jaar en had de luxe positie van meerdere gemeentes die belangstelling hadden. Maar dat kan natuurlijk ook voor mij lastiger worden als ik de vijftig ben gepasseerd. Ik vind het wel belangrijk dat je regelmatig moet verkassen als predikant. Niet dat ik snel weg wil, maar na een bepaalde periode is het voor zowel de predikant als voor de gemeente goed als er weer gewisseld wordt. En een nieuwe gemeente geeft ook weer veel nieuwe energie.’
Waardoor viel uw keuze op deze gemeente?
‘Het was wel een beetje spannend om tot een keuze te komen. Maar ik ontmoette toevallig een van de vorige voorgangers hier, Annet Sprotte. Ik ken haar een beetje. Zij zei: Oosterhout was mijn eerste gemeente.
Erg leuk, moet je doen! Ik voelde me hier ook meteen senang. Dat het drie dorpen zijn, vond ik wat lastiger omdat ze heel verschillende structuren hebben. Nu ben ik al wel bij redelijk wat mensen op bezoek geweest. Dat ging overigens heel ontspannen. Ik ken de gemeente nu al genoeg om te weten wie wat doet maar het is ook nog nieuw genoeg om verrast te worden.
Mijn eerste gemeente had een bloeiend kerkelijk leven met een goede katholieke samenwerking. Dat heb ik in Schaarsbergen wat gemist omdat daar geen Rooms Katholieke collega was. Hier werd ik meteen bij de oecumene betrokken.
Soms hoor je wel eens dat oudere mensen behoudender zouden zijn. In mijn ervaring zijn het juist vaak de ouderen die in de loop van hun leven ruimdenkender zijn geworden en opener naar bijvoorbeeld andere kerk- genootschappen. Er zitten ook een paar gemeenteleden op het katholieke kerkkoor. Zij zeggen: ‘we bidden toch allemaal tot dezelfde God’. Vroeger was dat ondenkbaar.’
Waaruit put u de inspiratie voor de preek?
‘Dat kan van alles zijn. Krantenartikelen, boeken of onderwerpen uit het dagelijks leven. En natuurlijk de Bijbelverhalen. Dat die oude verhalen steeds weer en ook nu nog aanspreken, is heel bijzonder. Dat is de rijkdom van die verhalen.
Ik maak graag preken. Maar ik schrijf de preek van de week vaak pas echt uit op zondagmorgen vroeg. Ik sta altijd vroeg op. Ik luister ook graag zelf naar de Bijbelgedeelten die worden voorgelezen door de lectoren tijdens de kerkdienst. Dan probeer ik onbevangen te luisteren en het komt voor dat ik dan alsnog besluit om een deel van de preek toch anders te houden. Het is fijn als je een ruime ervaring hebt want dan kun je makkelijker improviseren.
Ik laat me raken door de verhalen van mensen en kan ook tijdens een afscheidsdienst bijvoorbeeld wel eens vol schieten. Maar als professional houd je je emoties toch zodanig onder controle dat je er ook dan kunt zijn voor mensen en controle houdt.
Momenteel put ik ook inspiratie uit ‘Het boek van vreugde’, geschreven door de Dalai Lama en Desmond Tutu. Dat is een prachtig boek, dat we hier in ons gezin na de warme maaltijd hardop lezen en dan staan we bij sommige fragmenten even stil.
In mijn nieuwe gemeente zijn gelukkig veel mensen actief, waaronder een groep creatieve enthousiastelingen die met elkaar ‘Pleisterplaats Ressen’ zijn gestart. Rondom het kerkje van Ressen worden diverse dingen georganiseerd die ook inspirerend zijn voor mensen die niet thuis zijn in bijvoorbeeld de zondagse kerkdienst. Ik vind het mooi om me daar ook mee bezig te houden en ben onder andere met een aantal van hen gestart met pelgrimswandelingen. We beginnen dan met een kort liturgisch moment in het kerkje en dan volgt een wandeling van ongeveer zes kilometer. Op bepaalde momenten staan we stil en kijken wat we om ons heen zien om te overdenken. Deze omgeving is ook erg mooi. Voorlopig houden we om de maand op de eerste zaterdag van de maand zo’n pelgrimage en de andere maand een retraitedag.
Wat houdt u zoal bezig buiten de kerk?
‘Ik heb drie kinderen waarvan de jongste, Abel, nog thuis woont. Hij is negentien. De andere twee zijn vierentwintig en zesentwintig. De een woont in Maastricht en de andere in Delft.
Verder rijd ik wekelijks op mijn Friese paard Volmar, doe ik aan kajakken en zing ik graag. Laatst heb ik mee geoefend met het Leonarduskoor. Ik mocht de solopartij zingen en werd meteen gevraagd om nog eens mee te doen. Ik heb gezegd dat ik dat best wil maar…. op zondagmorgen ben ik vaak bezet! Ik ben ook dol op tuinieren. Heerlijk! En dan de honden. Die kleine witte is een Lhasa Apso en die grote is deels Labrador, deels Drentse Patrijs. Weet je dat een Lhasa Apso de beschermer is van de Dalai Lama?’
Nee dat wisten we niet maar we hebben inmiddels wel de indruk dat Oosterhout, Lent en Ressen met Wilma Hartogsveld een spontane, creatieve en energieke dominee gekregen heeft die wat ons betreft mag blijven.
Wilt u tot slot nog iets kwijt?
‘Ja, bij dominees heet pensioen emeritaat, maar je blijft je leven lang dominee hoor en daar verheug ik me op want ik doe het met heel veel plezier!